Osmanlı yargı teşkilatı denildiğinde şüphesiz ilk akla gelen kadıdır. Osmanlı kadısı literatürde pek çok çalışmaya konu olmuş; başta hukuki ve tarihi olmak üzere farklı açılardan ayrıntılı şekilde incelenmiştir. Söz konusu çalışmalarda değinildiği üzere adli idari ve beledi işleri yürütmesinde kadıya farklı yardımcılar muavenet etmiştir. Kadı yardımcılarından naib kadıya vekil olmasıyla kadıların görev yerlerine gitmeyip naibler tayin etmeleri sonucu sayılarının oldukça artmasıyla ve nihayetinde kadıların naib şeklinde anılmasıyla Osmanlı uygulamasında diğer yardımcılardan ayrılmıştır. Bununla birlikte literatürde naibi doğrudan ele alan bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Çalışmamız Osmanlı yargı teşkilatının bu önemli figürünü inceleyerek literatüre katkı sağlamayı hedeflemiştir.(ARKA KAPAKTAN)



İÇİNDEKİLER



1. GİRİŞ

2. KONUNUN TAKDİMİ VE SINIRLANDIRILMASI

3. YÖNTEM VE KAYNAKLAR



BİRİNCİ BÖLÜM

NAİBLİK KURUMUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ VE OSMANLI HUKUK KAYNAKLARINDAKİ YERİ

4. NAİB KAVRAMI TARİHSEL GELİŞİMİ OSMANLI HUKUK KAYNAKLARINDAKİ YERİ VE DİĞER YARGI GÖREVLİLERİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI

4.1. Naib Kavramı ve Nitelikleri

4.1.1. Terminolojik Açıdan Naib

4.1.2. Nitelikleri

4.2. Ortaya Çıkışı ve Tarihsel Gelişimi

4.2.1. İslamiyet Öncesi Türk ve Moğol Devletlerinde Naib

4.2.2. İslamiyet'in Kabulünden Sonra Türk ve Müslüman Devletlerde Naib

4.3. Osmanlı Hukuk Kaynaklarında Naib

4.3.1. Şeri Hukuk Kaynaklarında Naib

4.3.2. Örfi Hukuk Kaynaklarında Naib

4.4. Naiblik Kurumunun Diğer Yargı Görevlileri ile Karşılaştırılması

4.4.1. Kadı

4.4.2. Katip

4.4.3. Kassam

4.4.4. Müzekki

4.4.5. Şuhudül-hal



İKİNCİ BÖLÜM

OSMANLI DEVLETİ'NDE NAİBİN TÜRLERİ EĞİTİMİ ATANMASI VE ÜCRETİ

5. NAİB TÜRLERİ NAİBİN EĞİTİMİ ATANMASI VE ÜCRETİ

5.1. Naib Türleri

5.1.1. Genel Yetkili Naib Türleri

5.1.2. Özel Yetkili Naib Türleri

5.2. Naibin Eğitimi

5.2.1. Klasik Dönemde Naibin Eğitimi

5.2.2. Tanzimat Döneminde Naibin Eğitimi

5.3. Naibin Atanması

5.3.1. Osmanlı Hukuk Düzenlemelerinde Naibin Atanması

5.3.2. Kadı Tarafından Naib Atanması

5.3.3. Padişah Tarafından Naib Atanması

5.3.4. Yerel Yöneticiler Tarafından Naib Atanması

5.3.5. Naib Tarafından Naib Atanması

5.4. Naiblik Ücreti



ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

NAİBİN GÖREV VE YETKİLERİ AZLİ DENETLENMESİ VE KURUMDA MEYDANA GELEN YOZLAŞMA

6. NAİBİN GÖREVLERİ YETKİLERİ AZLİ DENETLENMESİ VE YOZLAŞMASI

6.1. Naibin Görev ve Yetkileri

6.1.1. Hukuki Görev ve Yetkileri

6.1.2. İdari Görev ve Yetkileri

6.2. Naibin Kararlarının Denetlenmesi

6.2.1. Padişah Tarafından Denetlenme

6.2.2. Mahkeme Tarafından Denetlenme

6.3. Naibin Azledilmesi

6.4. Naiblik Kurumunda Yozlaşma

6.4.1. Niteliksiz Kimselerin Mesleğe Girişinden Kaynaklanan Yozlaşma

6.4.2. Atama Usulünden Kaynaklanan Yozlaşma

6.4.3. Ekonomik Nedenlerden Kaynaklanan Yozlaşma

7. SONUÇ



8. KAYNAKÇA

9. EKLER