İslâm Tarihçiliği ilk dönemlerden itibaren İslâm toplumlarındaki değişimler değişimlere etki eden nedenler ve değişimlerin sonuçlarını değerlendirmek bunlar üzerinde fikir beyan etmek durumundadır. İslâm tarihçisinin İslâm toplumu üzerinde durması gereken onlarca probleminin olduğu muhakkaktır.
***
İslâm Tarihi üzerinde çalışmak için menkulün kullanım alanlarının ve doğal olarak bunun yönteminin tespiti gerektiği açıktır. Ancak bu şekilde tarihî olguları mevcut konumlarına oturtmak onlar hakkında sağlam yorumlar getirmek mümkün olabilecektir. Merviyâtın kullanım alanı için de sanırız en sağlam yöntem; ilgili hâdisenin İslâm siyasî ve itikadî ekollerindeki yerlerine bakmak ve ne için delil olarak getirildiğini bulmaktır.
* * *
Tarihçilik açısından Tarih'in dönüşüm içerisinde olduğunu kabul etmek durumundayız. Hâdiselerin kronolojik olarak alt alta sıralanması şeklindeki bir tarih anlatımından olguların konumlandırılması dönemine geçilmiştir ve Tarih'te esas olanın nakil değil yorum-felsefe olduğu artık genel kabul görmeye başlamıştır.