Bir Filiz Vardı İstanbul'un kenar mahallelerinden birinde yaşayan genç bir kızın hikâyesini anlatıyor. Ailesinin üç kızından en büyüğü olan Filiz de çevresindeki bütün yaşıtları gibi baba baskısından kurtulmayı güzel giyinmeyi sevdiği ve kendisini seven biriyle hayatını birleştirerek mutlu olmayı istemektedir. Ancak ailenin parasal sıkıntıları; toplumdaki ekonomik dayatmaların getirdiği yozlaşma sonucu ortaya çıkan küçük hesaplar ve kuşaklar arası iletişimsizlik genç kızı tutsak etmiştir. Herkesin kendisini kullanmak istediğini görmek ve kaderinden kurtulamayacağına inanmak onu ölümü arayacak kadar umutsuzluğa düşürse de; üniversite öğrencisi genç bir dokumacının aşkı ona mutluluk umudu getirecektir.
Orhan Kemal bu kitabından söz ederken "...Memleketimin insanları içindeki en kötülerin bile suçsuzluğuna inanmaktan kendimi alamıyorum. Bu yalnız kendi memleketimin insanları için değil bütün bozuk düzenli memleketlerin insanları için böyle... Orhan Kemal'in insan sevgisi bir bütündür. Sevmek için sevmekten değil en kötü en suçluda bile asıl sebebin asıl suçluluğun 'toplum düzensizliği'nden geldiğini gördüğü için 'insan'ı suçlayamamasındandır..." diyor.