Necip Hablemitoğlu bu eserinde bir döneme ışık tutan öncü şahsiyetlerden "Gaspıralı İsmali'i" irdeleyerek önümüze bir ufuk açıyor. Eser bize 'Tercüman' gazetesinin ışığı Usulü Cedit hareketinin öncüsü Gaspıralı İsmail'in hayranlık uyandıran mücadelesini öğrenerek kendi bilincimize sahip çıkmamız için bir kapı aralıyor.
Kırım'dan başlayıp tüm bir Orta Asya'nın Türklük bilincinin ve ileri bir eğitimin oluşmasına hayatını koyan Gaspıralı İsmail'in Çarlık Rusyası'nın Türk halkını eğitimsizliğe ve geriliğe sürükleyen politikalarına karşı koyuşunun siyasi mücadelesi toplumsal bir bilincinin de öyküsü aslında. Gaspıralı İsmail ile ortaya konulan fikirler bir dönemin kırılmasını da yansıtması açısından tarihe ışık tutuyor.