Nasreddin Hoca'yı ve fıkralarını doğru anlayabilmek için onun kişilik yapısının bilinmesinde fayda vardır.
Hoca tatlı dilli güler yüzlü hoşgörülü herkese önce insan olarak değer veren ve ona göre davranan birisidir.
Toplumsal ilişkilerinde ve diyaloglarında çok başarılıdır. Kişisel ve toplumsal eleştirilerini kimseyi kırıp incitmeden yapar. Halk da onu bu yüzde çok sevmiş ve kendinden saymış o devirde yaşanan haksızlıklar karşısında onu kendi sözcüsü kabul etmiştir. Hoca bir toplum eğitimcisidir. Nükteleriyle halkın yanlış gördüğü davranışlarını düzeltmeye çalışmıştır.